Waarom deze nieuwe R92 module?

Eenzaamheid krijgt steeds meer aandacht en wordt ook wel de ‘nieuwe volksziekte’ genoemd die mogelijk op nummer één komt te staan. Uit onderzoek (Gezondheidsmonitor Volwassenen, 2012; GGD, CBS en RIVM 2016) blijkt dat bijna 7 miljoen Nederlanders (40% van de bevolking) van alle leeftijden eenzaamheidsproblemen ervaart. Bij meer dan een miljoen Nederlanders (8%) vormt de ervaren eenzaamheid een zeer ernstig probleem. Dit percentage is nog hoger bij mensen die zorg ontvangen vanuit het sociaal domein (SCP, 2017; NIVEL, 2018). De verwachting is bovendien dat het aantal mensen dat zich sterk eenzaam voelt verder zal toenemen.

Afhankelijk van verschillende factoren kunnen mensen eenzaam zijn of worden. Als bij het ontstaan, meerdere factoren een rol spelen (zoals bijvoorbeeld armoede, verminderde mobiliteit, discriminatie, schulden, langdurige stress, verliessituaties van werk of partner), kunnen eenzaamheidsproblemen complex van aard zijn. Eenzaamheidsproblemen hebben invloed op het welbevinden en de gezondheid van mensen. Als de ervaren eenzaamheid kort duurt, zijn de gevolgen voor de gezondheid niet zo ernstig. Heel anders is dit bij mensen die langdurig eenzaamheid ervaren. Dit gaat gepaard met (ernstige) gezondheidsproblemen, die zich zowel fysiek als psychisch kunnen uiten. Deze gevolgen hebben op hun beurt niet alleen invloed op de persoon, maar ook op de maatschappij. De maatschappelijke- of zorgkosten door eenzaamheid worden geraamd op miljarden (VWS, Movisie). 

Adviezen voor de aanpak van eenzaamheid

• Movisie pleit voor de inzet van verschillende methoden en voor maatwerk oplossingen, die aansluiten bij de wensen en de specifieke situatie van de persoon, bij de oplossingsrichting van diens voorkeur (Movisie, 2016).
• Movisie en VSW benadrukken het belang van interventies die zich richten op mentale steun. Veel mensen met eenzaamheidsproblemen blijven zich afzonderen, leven in een negatieve contactspiraal en zien geen oplossingen meer om hun situatie naar wens te veranderen. Ook hebben mensen vaak te hoge verwachtingen van sociale relaties, wat om bijstelling vraagt. Nog te weinig ondersteuning richt zich ook toereikend op dit mentale vlak.
• Vanwege een mogelijke complexiteit van verschillende oorzaken die een rol spelen bij het ontstaan van eenzaamheid dienen interventies ook langdurig of intensief te zijn om daadwerkelijk steunend te kunnen zijn (Tilburg, 2010). Interventies moeten passen bij de wensen en de mogelijkheden) van het individu, diens leerbehoefte en leerstijl. Het bewaken van de eigen keuze is van cruciaal belang. Veel te vaak bepalen hulpverleners of welzijnswerkers de oplossing die vaak praktisch van aard is (Fokkema & Tilburg 2006).
• Machielse (2015) zegt dat interventies alleen succesvol kunnen zijn als ze aansluiten bij de specifieke situatie van de cliënt kijkend naar diversiteit, omstandigheden, ambities, mogelijkheden en coping strategieën van mensen.
• Overheid, zorgverzekeraars, cliëntbewegingen, zorg- en welzijnsorganisaties willen graag dat burgers (kunnen leren om) hun verantwoordelijkheid (te) nemen, om meer zelfredzaam zijn, participeren en gezond leven. Dit is in het belang van het individu en van de samenleving.
• Op eenzaamheid rust nog een taboe. Mensen komen er niet graag voor uit dat ze zich (op deelaspecten) eenzaam voelen. Maar ook hulpverleners vinden het moeilijk om over eenzaamheid te praten. Jonkers en Machielse (2012) schrijven dat hulpverleners handelingsverlegen zijn en dat het hen kan helpen als zij specifieke handvatten hebben voor de aanpak van eenzaamheid.

De kracht van de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB)

De IRB richt zich op mensen met participatieproblemen op verschillende leefdomeinen, namelijk op het gebied van wonen, werken, leren, vrijetijd, financiën en op sociale contacten. De IRB richt zich op wensen en doelen die mensen zelf stellen, op het versterken van zelfregie, eigen kracht en zelfredzaamheid zodat iemand volwaardig mee (kan) doen en erbij (kan) horen. De IRB is een attitude en een methodiek die ontwikkelingsgericht is. De IRB is evidence based (hoogste gradatie van onderzoek) en wordt erkend door o.a. Movisie als effectieve sociale interventie, maar ook door de Gezondheidsraad Nederland, Trimbos, GGZ- Nederland, VWS. Vanuit de eerder genoemde adviezen voor de aanpak van eenzaamheid, kan de IRB een passende interventie zijn voor iedereen die met ondersteuning van hulpverleners zijn eenzaamheid wil doorbreken. De IRB geeft handvatten aan hulpverleners om juist de eigen wensen van cliënten te ondersteunen op dit vlak. Voor het zo succesvol mogelijk kunnen verminderen van eenzaamheidsproblemen is het van essentieel belang dat de persoon zelf doelen stelt. Mensen hebben meer kans op het succesvol realiseren van complexe doelen als zij die zelf stellen (Erez, 2005). Omdat de aanpak van eenzaamheid soms complex kan zijn helpt het dat de IRB als interventie breed georiënteerd is. De methodiek richt zich ook op het opsporen en verminderen van knelpunten, op andere leefdomeinen dan het sociale vlak, als dat relevant is voor de gewenste doelrealisatie.

Doel en doelgroep

In deze module worden inzichten, tools en handvatten aangereikt die van belang zijn om mensen te kunnen ondersteunen die hun eenzaamheid willen verminderen. Cursisten worden zich meer bewust over en bekwaam in toepassing van de theorie bij wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid in hun professionele handelen.

Je leert als cursist:

• Hoe je het keuzeproces van de persoon die zijn eenzaamheid wil verkleinen ondersteunt
• Hoe je het zelfinzicht van de persoon kunt vergroten, hoe je hem kunt helpen bij het in kaart brengen wat hij/zij precies wil op het gebied van zijn (verhouding tot) sociale contacten én wat hij/ zij nodig heeft aan specifieke vaardigheden en hulpbronnen om zijn doel te bereiken.
• Hoe je met de persoon knelpunten kunt opsporen en deze kunt helpen oplossen of verminderen.
  • Hoe je mensen persoonlijk belangrijke vaardigheden kunt leren of hoe ze deze effectiever leren toepassen
  • Hoe je persoonlijke bronnen van steun kunt opsporen of effectiever kunt inzetten.

Voor wie is deze module?

De module Eenzaamheid verkleinen is ontwikkeld voor werkers binnen de sector zorg en welzijn, die aan de slag willen met ontwikkelingsgerichte ondersteuning van personen die hun ervaren eenzaamheid willen verminderen.

Duur

De training duurt 2 dagen van 10.00-17.00 uur inclusief een uur pauze.
De trainingsdagen worden meestal om de week gegeven.

Data

Eerste training 2019:     Woensdag 6 februari en woensdag 20 februari

De cursus kan in overleg incompany worden gegeven.

Docent

Birgit Sporken, projectmanager R92

Kosten

€ 695.- per deelnemer inclusief lesmateriaal en catering.

Opgeven?

Opgeven kan door te mailen naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.